مسأله 1090

سجده كردن برای غیر خداوند متعال حرام میباشد و بعضی از مردم عوام كه‌مقابل قبر امامان علیهم السلام پیشانی را به زمین میگذارند ، اگر برای شكر خداوند متعال باشد ، اشكال ندارد وگرنه حرام است .

مسأله 1091

در سجده چند چیز مستحب است :

1 كسی كه ایستاده نماز میخواند بعد از آن كه سر از ركوع برداشت وكاملا ایستاد وكسی كه نشسته نماز میخواند ، بعد از آن كه كاملا نشست ، برای رفتن به سجده تكبیر بگوید .

2 موقعی كه مرد میخواهد به سجده برود ، اول دستها را و زن اول زانوها را به زمین بگذارد .

3 بینی را به مهر یا چیزی كه سجده بر آن صحیح است بگذارد .

4 در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد ، بطوری كه سر آنها رو به قبله باشد .

5 در سجده دعا كند و از خدا حاجت بخواهد و این دعا را بخواند : یا خیر المسؤولین و یا خیر المعطین ارزقنی وارزق عیالی من فضلك فانك ذوالفضل العظیم . یعنی ای بهترین كسی كه از او سئوال میكنند و ای بهترین عطا كنندگان ، روزی بده به من و عیال من از فضل خودت ، پس بدرستی كه تو دارای فضل بزرگی .

6 بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر كف پای چپ بگذارد .

7 بعد از هر سجده وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تكبیر بگوید .

8 بعد از سجده اول بدنش كه آرام گرفت استغفر الله ربی و اتوب الیه بگوید .

9 سجده را طول بدهد ودر موقع نشستن دستها را روی رانها بگذارد .

10 برای رفتن به سجده دوم ، در حال آرامی بدن ( الله‌اكبر ) بگوید .

11 در سجده‌ها صلوات بفرستد واگر آن را به قصد ذكری كه در سجده‌ها دستور داده‌اند بگوید اشكال ندارد .

12 در موقع بلند شدن ، دستها را بعد از زانوها از زمین بردارد .

13 مردها آرنجها وشكم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها وشكم را بر زمین بگذارند و اعضاء بدن را به یكدیگر بچسبانند . و مستحبات دیگر سجده در كتابهای مفصل گفته شده است .

مسأله 1092

قرآن خواندن در سجده مكروه است . و نیز مكروه است برای بر طرف كردن گرد وغبار ، جای سجده را فوت كند . و اگر در اثر فوت كردن ، دو حرف از دهان بیرون آید ، نماز باطل است و غیر از اینها مكروهات دیگری هم در كتابهای مفصل گفته شده است .

سجده واجب قرآن

مسأله 1093

در هر یك از چهار سوره والنجم و اقراء و الم تنزیل و حم سجده یك آیه سجده است ، كه اگر انسان بخواند یا گوش به آن دهد ، بعد از تمام شدن آن آیه ، باید فورا سجده كند و اگر فراموش كرد ، هر وقت یادش آمد باید سجده نماید .

مسأله 1094

اگر انسان موقعی كه آیه سجده را میخواند ، از دیگری هم بشنود چنانچه گوش داده دو سجده نماید و اگر به گوشش خورده یك سجده كافی است .

مسأله 1095

در غیر نماز اگر در حال سجده آیه سجده را بخواند یا به آن گوش بدهد باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده كند .

مسأله 1096

اگر آیه سجده را از كسی كه قصد خواندن قرآن ندارد ، بشنود ، یا از مثل گرامافون آیه سجده را بشنود لازم نیست سجده نماید ، ولی اگر از آلتی كه صدای خود انسان را میرساند بشنود واجب است سجده كند .

مسأله 1097

در سجده واجب قرآن نمیشود بر چیزهای خوراكی و پوشاكی سجده كرد ، ولی سایر شرایط سجده را كه در نماز است لازم نیست مراعات كنند .

مسأله 1098

در سجده واجب قرآن باید طوری عمل كند كه بگویند سجده كرد .

مسأله 1099

هر گاه در سجده قرآن پیشانی را به قصد سجده به زمین بگذارد ، اگر چه ذكر نگوید كافیست و گفتن ذكر ، مستحب است و بهتر است بگوید : لا اله الا الله حقا حقا لا اله الا الله ایمانا وتصدیقا لا اله الا الله عبودیه ورقا سجدت لك یا رب تعبدا و رقا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذلیل ضعیف خائف مستجیر. 

تشهد

مسأله 1100

در ركعت دوم تمام نمازهای واجب و ركعت سوم نماز مغرب و ركعت چهارم نماز ظهر و عصر و عشا باید انسان بعد از سجده دوم بنشیند و در حال آرام بودن بدن تشهد بخواند یعنی بگوید : اشهد ان لا اله الا الله وحده لاشریك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل علی محمد و آل محمد .

مسأله 1101

كلمات تشهد باید به عربی صحیح و بطوری كه معمول است پشت سر هم گفته شود .

مسأله 1102

اگر تشهد را فراموش كند و بایستد و پیش از ركوع یادش بیاید كه تشهد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن ركعت خوانده شود بخواند ونماز را تمام كند واگر در ركوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام كند و بعد از سلام نماز ، تشهد را قضا كند ، و بنابر احتیاط واجب برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .

مسأله 1103

مستحب است در حال تشهد بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را به كف پای چپ بگذارد و پیش از تشهد بگوید : الحمد لله یا بگوید بسم‌الله و بالله والحمد لله و خیر الاسماء لله ونیز مستحب است دستها را بر رانها بگذارد وانگشتها را به یكدیگر بچسباند و به دامان خود نگاه كند و بعد از تمام شدن تشهد بگوید و تقبل شفاعته و ارفع درجته .

مسأله 1104

مستحب است زنها در وقت خواندن تشهد ، رانها را بهم بچسبانند. 

 سلام نماز

مسأله 1105

بعد از تشهد ركعت آخر نماز مستحب است در حالیكه نشسته و بدن آرام است بگوید : السلام علیك ایها النبی و رحمه الله و بركاته وبعد از آن باید بگوید : السلام علیكم و بنابر احتیاط واجب اضافه كند و رحمه الله وبركاته یا بگوید : السلام علینا و علی عباد الله الصالحین .

مسأله 1106

اگر سلام نماز را فراموش كند و موقعی یادش بیاید كه صورت نماز به هم نخورده و كاری هم كه عمدی و سهوی آن نماز را باطل میكند مثل پشت به قبله كردن انجام نداده ، باید سلام را بگوید و نمازش صحیح است .

مسأله 1107

اگر سلام نماز را فراموش كند و موقعی یادش بیاید كه صورت نماز بهم خورده است ، چنانچه پیش از آن كه صورت نماز بهم بخورد كاری كه عمدی و سهوی آن نماز را باطل میكند ، مثل پشت بقبله كردن انجام نداده باشد نمازش صحیح است ، و اگر پیش از آن كه صورت نماز بهم بخورد ، كاری كه عمدی و سهوی آن نماز را باطل میكند انجام داده باشد بنابر احتیاط نمازش باطل است ، گرچه صحیح بودن آن خالی از قوت نیست. 

  ترتیب

مسأله 1108

اگر عمدا ترتیب نماز را به هم بزند ، مثلا سوره را پیش از حمد بخواند ، یا سجود را پیش از ركوع بجا آورد ، نماز باطل میشود .

مسأله 1109

اگر ركنی از نماز را فراموش كند و ركن بعد از آن را بجا آورد ، مثلا پیش از آن كه ركوع كند دو سجده نماید ، نماز باطل است .

مسأله 1110

اگر ركنی را فراموش كند و چیزی را كه بعد از آن است و ركن نیست بجا آورد ، مثلا پیش از آن كه دو سجده كند تشهد بخواند ، باید ركن را بجا آورد وآنچه را اشتباها پیش از آن خوانده دوباره بخواند .

مسأله 1111

اگر چیزی را كه ركن نیست فراموش كند وركن بعد از آن را بجا آورد ، مثلا حمد را فراموش كند و مشغول ركوع شود ، نمازش صحیح است .

مسأله 1112

اگر چیزی را كه ركن نیست فراموش كند و چیزی را كه بعد از آن است و آن هم ركن نیست بجا آورد ، مثلا حمد را فراموش كند و سوره را بخواند چنانچه مشغول ركن بعد شده باشد ، مثلا در ركوع یادش بیاید كه حمد را نخوانده ، باید بگذرد ونماز او صحیح است ، و اگر مشغول ركن بعد نشده باشد ، باید آنچه را فراموش كرده بجا آورد و بعد از آن ، چیزی را كه اشتباها جلوتر خوانده دوباره بخواند .

مسأله 1113

اگر سجده اول را به خیال این كه سجده دوم است ، یا سجده دوم را به خیال این كه سجده اول است بجا آورد ، نماز صحیح است و سجده اول او سجده اول و سجده دوم او سجده دوم حساب میشود. 

  موالات

مسأله 1114

انسان باید نماز را با موالات بخواند ، یعنی كارهای نماز مانند ركوع و سجود و تشهد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهائی را كه در نماز میخواند بطوری كه معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد كه نگویند نماز میخواند نمازش باطل است گرچه بطور سهوی باشد .

مسأله 1115

اگر در نماز عمدا بین حرفها یا كلمات فاصله بیندازد و فاصله بقدری نباشد كه صورت نماز از بین برود بنابر احتیاط واجب نمازش باطل میشود و اگر سهوا باشد چنانچه مشغول ركن بعد نشده باشد ، باید آن حرفها یا كلمات را بطور معمول بخواند و اگر مشغول ركن بعد شده باشد ، نمازش صحیح است .

مسأله 1116

طول دادن ركوع و سجود و خواندن سوره‌های بزرگ ، موالات را بهم نمیزند. 

 قنوت

مسأله 1117

در تمام نمازهای واجب و مستحب پیش از ركوع ركعت دوم مستحب است قنوت بخواند ، و در نماز وتر با آن كه یك ركعت میباشد ، خواندن قنوت پیش از ركوع مستحب است ، و نماز جمعه در هر ركعت یك قنوت دارد و نماز آیات پنج قنوت و نماز عید فطر و قربان در ركعت اول پنج قنوت و در ركعت دوم چهار قنوت دارد .

مسأله 1118

اگر بخواهد قنوت بخواند باید احتیاطا دست‌ها را مقابل صورت بلند كند وبقصد رجاء كف آنها را رو به آسمان و پهلوی هم نگهدارد و غیر شست ، انگشتهای دیگر را بهم بچسباند و بكف دستها نگاه كند .

مسأله 1119

در قنوت هر ذكری بگوید ، اگر چه یك سبحان الله باشد ، كافیست و بهتر است بگوید : لا اله الا الله الحلیم الكریم لا اله الا الله العلی العظیم سبحان الله رب السموات السبع و رب الأرضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم و الحمد لله رب العالمین .

مسأله 1120

مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند ، ولی برای كسی كه نماز را به جماعت میخواند ، اگر امام جماعت صدای او را بشنود ، بلند خواندن قنوت مستحب نیست.

مسأله 1121

اگر عمدا قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش كند و پیش از آن كه باندازه ركوع خم شود یادش بیاید ، مستحب است بایستد و بخواند ، و اگر در ركوع یادش بیاید ، مستحب است بعد از ركوع قضا كند و اگر در سجده یادش بیاید ، مستحب است بعد از سلام نماز قضا نماید. 

ترجمه نماز

1 - ترجمه سوره حمد بسم الله الرحمن الرحیم ، یعنی ابتدا میكنم بنام خداوندی كه در دنیا بر مؤمن و كافر رحم میكند و در آخرت بر مؤمن رحم مینماید . الحمد لله رب العالمین یعنی ثنا مخصوص خداوندیست كه پرورش دهنده همه موجوداتست . الرحمن الرحیم یعنی در دنیا بر مؤمن و كافر و در آخرت بر مؤمن رحم میكند . مالك یوم الدین یعنی پادشاه و صاحب اختیار روز قیامت است . ایاك نعبد و ایاك نستعین یعنی فقط ترا عبادت میكنیم و فقط از تو كمك میخواهیم . اهدنا الصراط المستقیم یعنی هدایت كن ما را به راه راست كه آن دین اسلام است . صراط الذین انعمت علیهم یعنی به راه كسانی كه به آنان نعمت دادی كه آنان پیغمبران و جانشینان پیغمبران هستند غیر المغضوب علیهم ولا الضالین یعنی نه به راه كسانی كه غضب كرده‌ای بر ایشان و نه آن كسانی كه گ